M?bariz ?rənin «„Qazanılmış g?n?n siestası və ya Balıq g?l?ş?“» hekayəsi b?t?n psixoloji-fizioloji aksiomatikliyi ilə ?z?ndə insanın ş?uraltı dərinlərini, yuxu ilə ger?ək, realla irreal d?nyaların vahid məkanda ?ulğaşma anını ehtiva edir. Ş?uraltı məqamlara diqqət ?əkən psixoloji meyillərin yaranması, erkən uşaqlıq illərinin yaşantıları bədii dərkin predmetinə ?evrilir. Bu hekayə qəhrəmanın ?z uşaqlığından qopmasının bir anını g?r?nt?ləyir. M?bariz ?rən m?vzunu yuxunun irreal qatında təşbihinə ?alışmaqla onu bir n?v «„yabanı“» hiss və yanaşmaların ağuşundan xilas edir. Hekayədə zaman ?ns?r?ndən yararlanma ən uğurlu amildir. Hər şey
bir anın i?inə yığılıb orda təzah?r edir. G?z a?ıb-yummaq qədər ani olan bu kəsimdə m?əllif hekayə qəhrəmanının i?ində olan gizli seksual motivi, qorxunu, həyat ger?əklərini ?zə ?ıxarır. Lakin M.?rən bu yaşantını cinsi istəyin ?ər?ivəsindən psixoloji m?stəviyə ke?irir, fizioloji səviyyədən mənəvi qata adlama ilə hadisələrin ?oxqatlılığını poetik mənaya ??kd?rməyə nail olur. Hekayə «„yaşını soruşanda bir əlini tam, o birinin bir barmağını a?an“» uşağın kənardan he? kimin
g?rmədiyi i? d?nyasına işıq salır. Uşağın anası dişi-dırnağı ilə dolanma, ??rək savaşı aparır, canı yanında qalsa da, onu evdə məcburyyət ?z?ndən tək qoymalı olur. Atasının hara getdiyi uşağa bəlli deyil, lakin atasının gələcəyi g?n? g?zləyə-g?zləyə həsrətini ?əkir. İkitəkərli velosipedlə belədən-belə səkən qonşu oğlanın isə həsədi i?ini g?ynədir, ?z?nə də ikitəkərli velosiped arzulayır. Qonşuluqda m?vəqqəti yerləşmiş qara?ı qızından zəhləsi gedir.
Hekayədə ata ortalıqda olmadığına g?rə rəqib dəyişir, balıqsatan atanı əvəz edir. Ananın davranışı uşaqda ?z?n?n qorxu zənn etdiyi qısqanclıq duyğusuna təkan verir: ""bir də anasının havalı g?l?ş? qorxutmuşdu onu. Balıqsatan kişi qapılarına gələn g?n təzə sudan ?ıxmış, – suya-seliyə bulaşıb qaralmış yaş kisənin dibində hələ tərpənirdi balıqlar, – əl dəydikcə quyruq ?alan balıqlara heyranlıqla baxırdı anası və… Tanımadığı yad, heyvərə kişinin anasının y?ng?l ?it xalatından sezilən «„balıq bədəninə“», azacıq a?ılı qalmış yaxasından g?r?nən ağ d?şlərinə necə hərisliklə baxdığını «„tutdu“»…