Xurşidbanu Natəvan – XIX əsr Azərbaycanın g?rkəmli şairəsi. Qarabağın sonuncu xanımı (hakimə) Mehdiqulu xan Cavanşirin qızı, İbrahimxəlil xanın nəvəsi olmuşdur. Xurşidbanu Natəvan parlaq istedada və qabaqcıl ideallara malik olan şəxsiyyət olmuşdur. O, Azərbaycan mədəniyyətində və ictimai həyatında dərin izlər qoymuşdur. Bu fenomenin meydana gəlməsinin bir ne?ə əsas səbəbi vardır. Bunlardan birisi şairənin soy k?k?d?r. Yəni, Natəvanda iki b?y?k nəslin – Cavanşirlərin və Ziyadoğlu Qacarların qanı vardır. Adlarını ?əkdiyimiz bu iki b?y?k və şərəfli nəslin hər birisi d?nyaya bir sıra şair gətirmişdir (məsələn, Cavanşir nəslindən Əb?lfət xan Tutinin, Qasım bəy Zakirin, Ziyad-oğlu Qacar nəslindən isə Ziyadi Qarabaği, M?sahib Gəncəvi və bir sıra başqa şairlərin adlarını ?əkmək olar). Maraqlıdır, ki, Ziyadi Qarabaği və Musahib Gəncəvi vaxtilə Qarabağ bəylərbəyisi olmuşdurlar.
O, təkcə Azərbaycanda deyil, b?t?n Zaqafqaziyada xeyirxahlığı və mesenatlığı ilə tanınmışdır. O, kasıblara əl tutmuş, Şuşaya su kəməri ?əkdirmişdir.